Elbette teknoloji iyi ki var. İletişim çağındayız. Birbirine bir kaç dakika ulaşamayınca çılgına dönen insanlara dönüştük. Günlük sosyal medya kullanımında en üst sıralardayız. Bunu başka bir yazımda daha detaylı anlatmıştım. “sosyal medya için yaşamak” Çocuklarımızda sık görülen bu tür ilkokul döneminde başlar. Ergenlik döneminde artarak devam eder. Ailelerin başvuru şikayetleri genelde “ekran önünden kalkmıyor saatlerce, iletişimimiz azaldı, sosyalleşmede azalma var” şeklinde gelebiliyor. Kliniğimizde çocuk – ergenlerde bilgisayar bağımlılığı önleme ve koruma çalışmaları yürütmekteyiz.
İnternet ve oyun dünyası gelebileceği çağın getirdiği son teknolojileri kullanarak kendine hayran bıraktırıyor doğru ama bununla beraber artan online oyunlarla insanların bu sanal dünyada bu kadar vakit geçirmelerinin altında başka bir yapı olduğunu düşündürüyor. Oyunlardaki sanal karakterler kişinin iç dünyasını temsil ettiği bir platforma dönüşüyor, oyun arkadaşları ile sosyalleşme bu geçirdiğimiz sosyal izole günlerde bir pekiştireç görevi görüyor. Oyunlardan kazanılan puan ve ödül mekanizması ile oyundan kazanımlar artıyor. Seviye atlama, puan, sıralamalarda daha yukarıya çıkmak oyunun cezbediciliğini arttırıyor, kişi kendini yeterince iyi – yeterli hissedeceği kadar geçirilen vakitte artıyor, haliyle. Uzmanlar bu yönüyle kumar bağımlılığına benzer özellikler gösterdiğini düşünüyor. Oyun bağımlılığını etkileyen risk faktörlerini yalnız, sıkılgan, evde zaman geçirebileceği biri olmayan. Fazla arkadaşı olmayan, içe kapanık yapı, özgüven ve iletişim sorunları yaşayan çocuklardır. Tabi aile içi faktörler de değerlendirilmelidir.
Çocukların ekran saatleri bakım verenler tarafından düzenli takip edilmelidir. Belirlenen kurallar koyulmalıdır. Elbette bu konuda anlaşma sağlamak kolay değildir, çatışmalar görülebilir. Bir kaç alternatif arasından bir kurala karar vermek çocukta seçim yapma, karar verme gibi mekanizmaları harekete geçirir. Gelişimsel yaşına göre farklı tepkiler görülebilir. Uzman için problemin kaynağına inmek, tetikleyicileri belirlemek, aileyle ve çocukla temas etmek önemlidir. Terapi sürecinde bilimsel verilere dayalı belirli yöntemler kullanılır. Bilişsel davranışçı terapi bu konuda epey faydalıdır. Danışanın oyun oynama bağımlılığına dair inançları, duyguları, düşünceleri ara inançları ve davranışları incelenir.
Başka bir deyiş ile bazı ‘internet bağımlıları’ internete bağımlı değildir, ancak diğer bağımlılıklarını beslemek için interneti bir araç gibi kullanırlar. İnternet, seçtikleri (bağımlılık yapıcı) davranışlarını gerçekleştirdikleri yerdir (Widyanto Grif ths, 2006).
(1)İnternet oyunları hakkında aşırı düşünme,
(2) oynamadığınızda eksik ve yoksun hissetme,
(3) istediğiniz heyecanı duymak için artan sürelerde oyun oynama ihtiyacı,
(4) oynama çabasını kontrol etmek, azaltmak veya sona erdirmek için başarısız girişimler,
(5) psikososyal sorunları olduğunu bilmesine rağmen, internet oyunları dışında hobiler ve eğlenceler ile daha az ilgilenme,
(6) aşırı oynanış,
(7) aile üyeleri, terapistten veya diğerlerinden ne kadar oynadığını gizlemek,
(8) sorunlardan kaçınmak veya olumsuz duygulardan kurtulmak için oyun oynamak
(9) İnternet oyunlarına katılım nedeniyle önemli ilişkiler, iş, eğitim veya kariyer fırsatlarını kaybetmekle karşı karşıya kalmak (APA, 2013).
Yapılan araştırmalar bu tür kişilerin gelecekte saldırganlık, kendini kontrol etmede zorluk /dürtüsellik ve narsisistik kişilik özellikleri gibi bazı psikolojik özellikler gösterme olasılığını arttırdığına dair bulgular vardır (Kim, Namkoong, Ku ve Kim, 2008).
Bir kaç yönüyle hem bireysel hemde ailesel çerçevede anlatmaya çalıştım. Sizde uzman aile terapistimizden daha detaylı bilgi almak için tıklayınız.
Kaynaklar:
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (5. basım) (DSM-V) (E. Köroğlu, C¸ev.) Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
Kim, E. J., Namkoong, K., Ku, T. Kim, S. J. (2008). The relationship between online game addiction and aggression, self-control and narcissistic personality traits. European psychiatry, 23, 212–218. Widyanto, L., & Grif ths, M. (2006). Internet addiction: A critical review. International Journal of Mental Health and Addiction, 4, 31–51.
